jak założyć fundacje

Aktualizacja 25 stycznia 2017

Gdyby spróbować opisać fundację jako model biznesowy, trzeba by umieścić ją pomiędzy stowarzyszeniem a firmą. To od samej fundacji zależało będzie, do którego bieguna będzie jej bliżej.

Jak założyć fundację – krok po kroku

O działalności fundacji większość z nas dowiaduje się z gazet i internetu. Czerpiemy informacje zwłaszcza przed końcem roku podatkowego, kiedy to apelują one do nas ? podatników ? o 1% podatku. A co należy wiedzieć o ich działalności? Jaką procedurę muszą przejść osoby, które zainteresowane są założeniem fundacji?

Co to jest fundacja?

Powstanie, działalność i cel fundacji zostały ściśle określone we właściwym akcie prawny ? Ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 o fundacjach. Sam ustawodawca nie zawarł jej definicji w ustawie, niemniej w poszczególnych artykułach wskazał podstawowej jej cele, które powinna spełniać oraz zakreślił cechy takich organizacji. Fundacja powoływana jest zawsze w jakimś konkretnym celu. Te mogą być zarówno społeczne, jak i gospodarcze.

Aby fundacja działała, musi być wyposażona w majątek, który zostanie przeznaczony na realizowanie przez nią cele. Dalej, fundacja powstaje zawsze z czyjejś inicjatywy ? w tym przypadku fundatora, zaś w momencie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) uzyskuje ona osobowość prawną (może ? dla przykładu ? zaciągać zobowiązania).

Kto może zostać fundatorem?

Powyżej wskazano, że fundacja powstaje z inicjatywy fundatora, czyli osoby, która powołuje ją do życia. O ile jednak w przywołanej ustawie nie określono jednoznacznie czym jest fundacja, o tyle ustawodawca bardzo dokładnie wskazał, kim może być fundator. Zgodnie z art. 2 ust. 1 wymienionej ustawy ?Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą?.

   własna firma   darmowe konto bankowe   

Warto pamiętać, że osoba fizyczna lub prawna (na przykład firma, szkoła), która zdecyduje się na założenie fundacji, musi złożyć stosowne oświadczenie ? w formie aktu notarialnego ? w którym zawrze niezbędne informacje. W tym przypadku o celu fundacji i jej majątku. Niezbędne jest także sporządzenie jej statusu. Istotną sprawą jest fakt, iż rola fundatora na tym etapie się kończy ? odpowiedzialność za fundację, jej działanie oraz powierzony majątek przejmuje powołany zarząd.

Wyznaczenie celu i funduszy

Każda fundacja powstaje w określonym celu. Ten musi być istotny z punktu widzenia społecznego lub gospodarczego oraz nie może szkodzić interesom Polski. Warto podkreślić, że celem może być choćby ochrona zdrowia, kultura i sztuka, pomoc społeczna lub też ochrona środowiska.

Ważne, aby intencja, z jaką zostaje powołana fundacja, służyła dobru ogólnemu. Wykluczone jest powoływanie fundacji, które miałyby na celu zaspokajanie jedynie osobistych potrzeb fundatora lub zarządu.

Aby fundacja prawidłowo działała, musi być ona zaopatrzona w majątek. O jego wysokości decyduje fundator. Mogą to być zarówno środki finansowe, jak i nieruchomości czy papiery wartościowe. Ustawa nie precyzuje ? co prawda ? na jaką wysokość powinien opiewać ofiarowany majątek, niemniej w literaturze przedmiotu wskazuje się, że kwota ta powinna oscylować w granicach od 500 do 1000zł.

Status fundacji

Aby fundacja działała i realizowała zamierzone cele, niezbędne jest określenie jej statusu ? artykuł 4 przywołanej ustawy brzmi: ?Fundacja działa na podstawie przepisów niniejszej ustawy i statusu?.

Czym jest zatem status? Kolokwialnie mówiąc, można stwierdzić, że status jest źródłem prawa wewnętrznego fundacji. W tym przypadku określa między innymi, na jaki czas powoływany jest zarząd lub też jaką działalność gospodarczą będzie prowadziła fundacja.

Przyjmuje się, że status sporządzany jest przez fundatora, choć od zasady tej istnieją wyjątki. Twórca fundacji może powierzyć to zadanie wyznaczonej przez siebie osobie, choćby prawnikowi. W tym wypadku ten ostatni działać będzie na podstawie sporządzonego pełnomocnictwa. Odpowiednio przygotowany status jest dołączany do wniosku o zarejestrowanie fundacji.

Co w statusie?

Ponieważ status jest jednym z ważniejszych dokumentów, które należy przedłożyć w sądzie, powinien być on skrupulatnie sporządzony. Artykuł 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 roku o fundacjach brzmi: ?Fundator ustala status fundacji, określający jej nazwę, siedzibę, majątek, cele zasady, formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków.

Status może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i warunków jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statusu, a także tworzenie obok zarządu innych organów fundacji.? Z powyższego dokładnie wynika, co musi, co zaś może zawrzeć każdy zainteresowany założeniem fundacji w jej statusie.

Czas na formalności

Fundacja powstaje zgodnie z określoną procedurą. I tak, w myśl art. 3 ust. 1 przywołanej powyższej ustawy ?Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego?. Warto pamiętać, że za samo sporządzenie aktu notarialnego jest odpłatne. W tym przypadku ostateczna kwota zależeć będzie od wysokości majątku, który fundator przeznaczy na działanie fundacji.

Z wykazem stawek można szczegółowo zapoznać się w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Kolejnym krokiem jest rejestracja fundacji we właściwym dla jej siedziby KRS-ie. Te prowadzone są przed sądy rejonowe. Wniosek o rejestrację składa sam fundator lub pełnomocnik działający w jego imieniu na specjalnym druku.

Co po rejestracji?

Rejestracja fundacji daje jej osobowość prawną, co oznacza, że może ona działać. Z drugiej jednak strony, sam wpis pociąga za sobą konieczność wystąpienia przez fundację z wnioskiem o nadanie jej numeru REGON i NIP do właściwych podmiotów oraz założenie konta. Dodatkowo ustawodawca wymaga, aby fundacja co roku składała ze swojej działalności sprawozdanie właściwemu ministrowi (art. 12 ust. 2). Sprawozdanie to powinno być również udostępniane do wiadomości publicznej. Każda działająca fundacja musi również rozliczać się z organami podatkowymi, czyli właściwym urzędem skarbowym w określonych terminach.

Podsumowanie

Założenie fundacji nie jest skomplikowanym działaniem prawnym, niemniej niesie za sobą określone konsekwencje prawne. W przypadku, jeżeli fundator wycofał się ze zobowiązania przekazania fundacji określonego w akcie fundacyjnym majątku i to po uzyskaniu przez nią osobowości prawnej, ta może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Z tego względu decyzja o powołaniu fundacji ? tak, jak i każda inna zresztą ? powinna zostać dokładnie przemyślana.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 roku o fundacjach.

2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku ? Kodeks cywilny.

3. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

Średnia ocena / 5. Liczba głosów:

Brak głosów - oceń jako pierwszy!

Subskrybuj
Powiadom o
1 Komentarz
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments

fundacja działa na podstawie… STATUSU ?